Κατά διαστήματα είμαστε όλοι δέκτες δηλώσεων ότι το Κυπριακό «πρέπει να λυθεί εδώ και τώρα», ότι «αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία», ότι «η μη λύση θα έχει ως αποτελέσματα την καταστροφή» και άλλα. Η εν λόγω δηλώσεις, είτε γίνονται σε κοινωνικό είτε επίσημο κρατικό επίπεδο πάντα έχουν μια απειλητική χροιά προσπαθώντας να επιβάλουν στον λαό ότι επίκειται η άμεση ανάγκη για εξεύρεση λύσης, όποιας και αν είναι αυτής λόγω των δυσμενών συνέπειων της αντίθετης περίπτωσης.
Από μια καθαρά νομική σκοπιά, στο άκουσμα όμοιων δηλώσεων, οποιοσδήποτε μελετητής του Διεθνούς Δικαίου δεν μπορεί παρά να απορήσει και να φέρει στο μυαλό του την σχετική αρχή του Διεθνές Δικαίου, “ex injuria jus non oritur.” Εν ολίγοις, η εν λόγω αρχή υπαγορεύει αυστηρώς ότι καμία παράνομη πράξη δεν μπορεί να αποφέρει έννομα αποτελέσματα. Εάν κάποιος εφαρμόσει την εν λόγω αρχή στην περίπτωση της Κύπρου θα αντιληφθεί ότι (εντελώς απλουστευμένα) αφού η τούρκικη εισβολή ήταν έκνομη πράξη (βλέπε Ψήφισμα 540, 551 κ.α.) δεν μπορούν από αυτήν να επακολουθήσουν οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα.
Αναλύοντας το ακόμα λίγο, η ως άνω αρχή είναι και ένας από τους λόγους της μη αναγνώρισης του ψευδοκράτους από άλλες χώρες. Αυτό γίνεται όχι μόνο λόγω της ανάγκης για σωστή εφαρμογή του Διεθνές Δικαίου (το ψευδοκράτος = αποτέλεσμα παράνομης πράξης άρα δεν μπορεί να τύχει αναγνώρισης), αλλά και λόγω των συνεπειών που θα δημιουργούνταν σε άλλες διεθνές περιπτώσεις εάν τύγχανε παράβασης η εν λόγω αρχή στην Κύπρο. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που αναγνωρισθούν τα κατεχόμενα ως Τούρκικο έδαφος μετά από μια πιθανή μελλοντική προσάρτηση (λόγω της «μη λύσης του Κυπριακού») αυτόματα θα μπει νερό στον μύλο της διεθνούς αναγνώρισης της προσάρτησης της Κριμαίας (2014) από την Ρωσία, κάτι στο οποίο οι θέσεις των Δυτικών χωρών είναι ξεκάθαρες. Αυτός είναι και ο λόγος που η εν λόγω αρχή αποδεικνύει (α) ότι αποτελεί τον πιο σημαντικό «άσσο» της Κύπρου αλλά και (β) αφ’ εαυτού απόδειξη του καθαρά εσφαλμένου χαρακτήρα δηλώσεων όπως των πιο πάνω.
Εν όψει των πιο πάνω ένας θα μπορούσε εύλογα να θεωρήσει ότι τέτοιου είδους δηλώσεις είτε αποδεικνύουν την άγνοια του εκάστοτε αξιωματούχου που τις ξεστομίζει σε σχέση με θεμελιώδες αρχές του ΔΔ (οπόταν τίθεται ζήτημα αξιοπιστίας) είτε ότι γίνονται με σκοπό την εξυπηρέτηση στόχων διαμετρικών αντίθετων με τα συμφέροντα της Κύπρου.
Η Κύπρος είναι αποδεδειγμένα διακαώς θυσιασθέν θύμα στον βωμό της εξυπηρέτησης των συμφερόντων μεγάλων χωρών. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα ποιος είναι ο λόγος που δίνουμε στην Τουρκία εθελοντικώς τον ίσως μοναδικό «άσσο» που οι περιστάσεις επέφεραν να μας έχει δοθεί με το να τολμούμε να συζητάμε την πιθανή «λύση δύο κρατών» λόγω της μη αλλαγής της στάσης της Τουρκίας. Τροφή για σκέψη την επόμενη φορά που θα ακούσετε σχετικές δηλώσεις καταστροφολογίας.
Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Κυπριακό και Διεθνές Δίκαιο 